جفت سر راهی چیست؟ جفت سرراهی یک وضعیت نسبتا پیچیده و نیازمند مراقبتهای ویژه است. تشخیص بهموقع و مراقبت مناسب میتواند به کاهش خطرات و عوارض برای مادر و جنین کمک کند. در صورت مشاهده علائم مشکوک، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید و مراقبتهای پزشکی لازم را دریافت کنید. این مقاله به بررسی عملکرد جفت، تشخیص و مشکلات مرتبط با جفت سر راهی میپردازد.
جفت چیست؟
جفت یک اندام موقتی است که کودک شما را در دوران بارداری به رحم شما متصل میکند. این اندام حیاتی، بلافاصله پس از لقاح شروع به رشد کرده و به دیواره رحم متصل میشود. بند ناف، که جنین را به جفت متصل میکند، به عنوان راه نجات کودک در رحم عمل میکند. وظایف اصلی جفت عبارتند از:
- تأمین اکسیژن و مواد مغذی به جنین.
- دفع مواد زائد و دی اکسید کربن از جنین.
- تولید هورمونهایی که به رشد جنین کمک میکنند.
- انتقال ایمنی از مادر به جنین.
- محافظت از جنین در برابر آسیبها
جفت تا پایان سه ماهه اول بارداری (حدود هفته 12) مسئولیت تولید هورمونهای بارداری را بر عهده میگیرد. تا این زمان، جسم زرد (کورپوس لوتئوم) تولید هورمونها را کنترل میکند. جفت باید به دیواره رحم، معمولاً در بالا رحم ( جفت فاندال)، جلو رحم (قدامی)، پشت رحم (خلفی) و یا پهلو در دیواره راست یا چپ رحم شما رشد میکند (جفت جانبی) بچسبد. مکان دقیق جفت از فردی به فرد دیگر و در هر بارداری متفاوت است.
شرایط و مشکلات جفت
مشکلات جفت میتوانند هم برای مادر و هم برای جنین خطرناک باشند. برخی از این مشکلات عبارتند از:
- جفت سرراهی: جفت تمام یا بخشی از دهانه رحم را میپوشاند.
- جفت آکرتا: جفت به طور غیرطبیعی عمیق به دیواره رحم چسبیده است (چسبندگی جفت).
- جدا شدن جفت: جفت پیش از موعد از دیواره رحم جدا میشود.
- نارسایی جفت: جفت نمیتواند مواد مغذی یا اکسیژن کافی به جنین برساند.
- جفت سیرکولار: جفت به صورت دایرهای یا حلقهای دیده میشود.
جفت سر راهی چیست؟
جفت سر راهی (Placenta Previa) وضعیتی است که در آن جفت در قسمت پایینی رحم قرار میگیرد و به طور کامل یا جزئی دهانه رحم (سرویکس) را میپوشاند. این وضعیت میتواند عوارض جدی برای مادر و جنین ایجاد کند و نیازمند مراقبتهای پزشکی ویژه است. جفت سر راهی میتواند در مراحل مختلف بارداری تشخیص داده شود، اما شایعترین زمان تشخیص آن در سه ماهه دوم یا سوم بارداری است. شایعترین علامت جفت سر راهی، خونریزی واژینال بدون درد در نیمه دوم بارداری است. این خونریزی میتواند خفیف یا شدید باشد و به طور ناگهانی شروع شود. علائم دیگر ممکن است شامل: درد شکم یا انقباضات رحمی، خونریزی پس از رابطه جنسی و کمخونی ناشی از خونریزی شدید باشد.
انواع جفت سر راهی
جفت سرراهی انواع مختلفی دارد که در طول بارداری میتواند تشخیص داده شود. اگرچه در اوایل بارداری معمولاً مشکلی ایجاد نمیکند، اما اگر در ماههای آخر بارداری جفت همچنان در نزدیکی دهانه رحم باقی بماند، ممکن است منجر به خونریزی و مشکلات دیگری شود که گاهی نیاز به زایمان زودتر از موعد دارد. در صورت وجود جفت سرراهی در زمان زایمان، عمل سزارین ضروری است.
اگر جفت به طور کامل دهانه رحم را مسدود کند به آن جفت سرراهی کامل میگویند. در صورتی که جفت در حاشیه دهانه رحم قرار بگیرد، جفت سرراهی حاشیهای یا مارجینال است. گاهی جفت بخشی از دهانه رحم را هنگام باز شدن مسدود میکند که جفت سرراهی نسبی یا پارشیال نامیده میشود. زمانی که لبه جفت نزدیک به دهانه رحم قرار دارد ولی روی آن نیست به آن جفت پایین یا جفت low lying میگویند.
راه تشخیص جفت سر راهی چیست؟
خونریزی از واژن رایج ترین علامت وجود مشکل در جفت است. همه بانوان باردار خونریزی را تجربه نمیکنند، بنابراین مهم است که علائم بارداری خود را با پزشک خود در میان بگذارید. علائمی مانند درد شکم یا انقباضات نیز می تواند به معنای وجود مشکل در جفت باشد. جفت سر راهی معمولاً با استفاده از سونوگرافی تشخیص داده میشود.
سونوگرافی ترانسواژینال (از طریق واژن) دقیقترین روش برای تعیین موقعیت جفت است. در برخی موارد، جفت سر راهی ممکن است در سونوگرافی اولیه تشخیص داده شود، اما با پیشرفت بارداری و رشد رحم، جفت ممکن است به سمت بالا حرکت کند و دیگر دهانه رحم را نپوشاند. با انجام یک سونوگرافی دیگر در سه ماهه سوم بارداری از موقعیت جفت اطلاع پیدا میکنیم. در صورتی که خونریزی واژن داشته باشید علت آن باید شناسایی شود.
ایا جفت low lying خطرناک است؟
زنانی که جفت پایین دارند بیشتر از مادران باردار دیگر نیاز به مراقبت دارند تا از آسیب های احتمالی جلوگیری شود. مورد مهمی که پزشکان به مادران تاکید میکنند این است که پایین بودن جفت هیچگونه تاثیری بر رشد جنین ندارد و اختلالی در فرایند بارداری ایجاد نمیکند، مشکلی که وجود دارد مسدود کردن سرویکس توسط جفتی که در پایین رحم قرار گرفته است فرد توانایی انجام زایمان طبیعی را ندارد، همچنین احتمال بروز زایمان زودرس و خونریزی برای این افراد شایع است که با مراقبت بیشتر و تحرک کمتر میتوانند از این عوارض جلوگیری کرد. برخی از عوامل یا علت هایی که خطر ابتلا به جفت سر راهی یا جفت پایین را افزایش میدهد، عبارتند از:
- بارداری دوقلویی و چندقلویی
- سن بالای مادر (بیش از 35 سال)
- زایمانهای قبلی بخصوص زایمان سزارین
- جراحیهای رحمی قبلی مانند کورتاژ تشخیصی
- سیگار کشیدن و مصرف دخانیات
جهت دریافت مشاوره و یا اخذنوبت از مطب دکتر مژده نامداری، متخصص زنان در تهران از طریق شمارههای زیر پاسخگوی شما عزیزان هستیم.
آدرس مطب: تهران، شریعتی، بالاتر از میرداماد، روبروی متروی شریعتی، کوچه شواری، ساختمان پزشكان رازی، واحد ۱۲
درمان جفت سر راهی در بارداری
درمان جفت سر راهی به موقعیت جفت، میزان خونریزی و مدت زمان باقیمانده تا زایمان بستگی دارد. در صورتی که خونریزی شدید باشد و مادر و جنین در وضعیت ناپایدار قرار داشته باشند، ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان و مراقبت دقیق باشد. برای جلوگیری از سقط جنین جفت سر راهی توصیه به استراحت در رختخواب و اجتناب از فعالیتهای سنگین و منع رابطه جنسی میشود و معاینه دهانه رحم تا اواخر بارداری ممنوع است. در صورت وجود جفت سر راهی کامل یا جزئی در نزدیکی زمان زایمان، زایمان سزارین توصیه میشود تا از عوارض خونریزی شدید جلوگیری شود. در برخی موارد، ممکن است پزشک داروهایی برای تسریع رشد ریههای جنین تجویز کند تا در صورت نیاز به زایمان زودرس، جنین بتواند بهتر نفس بکشد.
بعد از تولد چه اتفاقی برای جفت میافتد؟
جفت اندکی پس از تولد نوزاد شما (معمولاً بین 5 تا 30 دقیقه پس از آن) به دنیا میآید. به این مرحله بعد از زایمان یا مرحله سوم زایمان میگویند. اگر نوزاد خود را به صورت طبیعی به دنیا آورده اید، رحم شما به انقباض ادامه میدهد تا جفت را خارج کند. پزشک یا ماما ممکن است به شکم شما فشار بیاورد یا از شما یک فشار آخر را بخواهد. اگر نوزاد شما از طریق سزارین متولد شده باشد، پزشک جفت را از طریق برش زایمان خارج میکند. در موارد نادر، اگر قسمتهایی از جفت پس از زایمان در رحم شما باقی بماند باعث خونریزی، درد و عفونت میشود.
سوالات پر تکرار درباره جفت سر راهی
- بیمه های طرف قرارداد دکتر مژده نامداری
دکتر مژده نامداری طرف قرارداد با بیمه بانک صادرات، سپه، تجارت و کشاورزی هستند.
- آیا جفت سر راهی باعث سقط جنین می شود؟
اگر در سه ماهه اول بارداری هستید در صورتی که جفت سر راهی تشخیص داده شد بهتر است استراحت مطلق داشته باشید. در بسیاری از افراد با رشد جنین رحم هم بزرگ می شود و از دهانه رحم فاصله میگیرد. پزشکان توصیه می کنند بانوان بارداری که جفت سر راهی دارند استراحت کنند و از فعالیت های سنگین و رابطه جنسی خودداری کنند تا از خطر و زایمان زودرس پیشگیری شود.
- زایمان جفت سر راهی بصورت طبیعی است یا سزارین؟
در سه ماهه سوم بارداری با وجود خونریزی و حتی بدون خونریزی نیز توصیه می شود که زایمان سزارین انجام شود.
0 دیدگاه