درمان قطعی آندومتریوز

آیا می دانید آندومتریوز چیست ؟ آیا آندومتریوز قابل درمان است؟ آندومتریوز یکی از بیماری های شایع و دردناک در میان زنان است. از هر 10 زنی که در سنین باروری از 15 تا 49 سال به سر می برد یک زن به این عارضه مبتلا می شود، تا حدی که در صورت عدم درمان آن، مشکلات بسیاری برایشان به بار می آورد. نازایی یکی از عوارض بسیار سخت ابتلا به این بیماری است، پس باید به دنبال راهکاریی برای درمان قطعی آندومتریوز باشید. در این مقاله به مسائلی پیرامون نشانه های اندومتریوز، علل، چگونگی پیشگیری و درمان قطعی آندومتریوز می پردازیم، زیرا با افزایش دانش پزشکی می توانید خود را از آسیب های این چنینی مصون بدارید.

آندومتریوز چیست؟

در طول یک دوره چرخه قاعدگی منظم و طبیعی، پوششی به نام آندومتریوم برای آماده ساختن رحم برای بارداری ضخیم می شود. اگر بارداری اتفاق نیوفتد این لایه محافظتی ضخیم، شروع به ریزش می کند و بعد این چرخه دو مرتبه ادامه پیدا می کند تا جایی که بنا به دلایل مختلفی که گاهاٌ از دید پزشکان هم خارج است، بافتی به صورت غیر طبیعی مشابه آندومتریوم در خارج از رحم ایجاد می شوند. این بافت ها می توانند در جای دیگری غیر از رحم، تخمدان یا روی آن ها و حتی لوله های فالوپ و بخشی از جداره های حفره ای لگن بروز پیدا کنند. در این حالت زمانی که بافت آندومتریوم به طور طبیعی فرو بریزید، آندومتریوز با علائم التهابی ظاهر می شود و به عنوان مانعی برای خروج تخمک ها از تخمدان می شود و در نتیجه ناباروری رخ می دهد، علاوه بر آن با ایجاد زخمی در لوله های فالوپ رحم که مسئول رساندن تخمک به اسپرم نیز هستند، باعث بروز ناباروری می شود.

نشانه های آندومتریوز شدید

با توجه به تحقیقاتی که انجام شده است در برخی از زنان مبتلا به آندومتریوز هیچ علامتی ظاهر نشده است، اما علائم شایع اندومتریوز عبارتند از:

• گرفتگی لگن ممکن است قبل از قاعدگی شروع شود و چند روز بعد از آن ادامه یابد. همچنین ممکن است کمردرد و معده درد داشته باشید. نام دیگر پریودهای دردناک دیسمنوره است.
• درد همراه با رابطه جنسی یا بعد از رابطه جنسی در آندومتریوز شایع است.
• درد همراه با اجابت مزاج یا دفع ادرار
• خون ریزی بیش از حد. گاهی اوقات، ممکن است دوره های قاعدگی شدید یا خونریزی بین دوره ها داشته باشید.
• ناباروری. برای برخی افراد، اندومتریوز ابتدا در طی آزمایشات درمان ناباروری مشاهده می شود.

علائم دیگر. ممکن است خستگی، اسهال، یبوست، نفخ یا حالت تهوع داشته باشید. این علائم بیشتر قبل یا در طول دوره قاعدگی دیده می شود.

چه عواملی خطر ابتلا به آندومتریوز را افزایش می دهد؟

• آن دسته از افرادی که تا کنون بارداری یا زایمان را تجربه نکرده باشند.
• بلوغ زودرس داشته باشند.
• سابقه خانوادگی داشتند، مثلا یکی از بستگان نزدیکشان یعنی مادر، خواهر، خاله به این بیماری مبتلا شده باشد.
• کمبود وزن یا BMI پایین
• مدت زمان سیکل قاعدگی کوتاه مدت و زودرس
• وجود مشکلاتی در ساختار رحم به صورت مادرزادی
• استعمال دخانیات، مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی

علت بروز آندومتریوز چیست؟

علت دقیق آندومتریوز مشخص نیست. اما برخی از دلایل احتمالی عبارتند از:

1. قاعدگی رتروگراد: در این مورد، زمانی که خون قاعدگی به جای خارج شدن از بدن، از طریق لوله های فالوپ و به داخل حفره لگن جریان می یابد. خون حاوی سلول های آندومتر از پوشش داخلی رحم است. این سلول ها ممکن است به دیواره های لگن و سطوح اندام های لگن بچسبند. در آنجا، ممکن است رشد کنند و در طول هر سیکل قاعدگی به ضخیم شدن و خونریزی ادامه دهند.
2. تغییر شکل سلول های صفاقی: متخصصان پیشنهاد می‌کنند که هورمون‌ها یا عوامل ایمنی ممکن است به تبدیل سلول‌هایی که در قسمت داخلی شکم به نام سلول‌های صفاقی قرار دارند، به سلول‌هایی شبیه به سلول‌هایی که داخل رحم را پوشانده‌اند، کمک کنند.
3. تغییر سلول های جنینی: هورمون‌هایی مانند استروژن ممکن است سلول‌های جنینی (سلول‌هایی را در مراحل اولیه رشد) به رشد سلول‌های مشابه آندومتر در دوران بلوغ تبدیل کنند.
4. عارضه اسکار جراحی: سلول های آندومتر ممکن است به بافت اسکار ناشی از بریدگی ایجاد شده در حین جراحی در ناحیه معده، مانند سزارین، بچسبند.
5. انتقال سلول های آندومتر: رگ های خونی یا سیستم مایع بافتی ممکن است سلول های آندومتر را به سایر قسمت های بدن منتقل کند.
6. وضعیت سیستم ایمنی: یک مشکل در سیستم ایمنی بدن ممکن است باعث شود که بدن نتواند بافت اندومتریوز را تشخیص داده و از بین ببرد.

آندومتریوز در چه مکان های رشد می کند؟

با توجه به تحقیقاتی که انجام شده است شایع ترین مکان های که آندومتریوز در آن جا شروع به رشد می متد نواحی داخلی لگن خانم ها می باشد، علاوه بر آن ها تخمدان و عضلات رحم نیز را درگیر می کند. چرا که این بافت از داخل تخمدان ها شروع به ساختن کیستی به نام اندومتریوما می کنند و حتی می توانند در داخل عضلات رحم هم بافتی به نام میومتر  را تشکیل دهند.

آندومتریوز چگونه تشخیص داده می شوند؟

در صورتی که هر کدام از علائم مذکور را به صورت مشکوک تجربه کردید می توانید به صورت دوره ای مورد چکاپ و ارزیابی قرار بگیرید. این موارد با مراجعه به بهترین پزشک متخصص زنان حاصل می شود.

اینگونه پزشک می تواند از طرق مختلف برای تشخیص به این بیماری اقدام کند.

• معاینه لگن و شرح حال گیری از مراجعه کننده
• سونوگرافی
• MRI
• لاپاراسکوپی و نمونه برداری

با بررسی و ارزیابی نتایج هر کدام از موارد فوق می توان به عارضه ای همچون آندومتریوز پی برد.

درمان آندومتریوز چیست؟

بدیهی است افرادی که دچار اندومتریوز می شوند می خواهند به سرعت از شر آن خلاص شوند و دیگر علائم آزار دهنده آن را تجربه نکنند. به همین دلیل است که به پزشک درمانگر مراجعه می کنند. در این میان متخصص می تواند از راه های درمانی متفاوتی برای کاهش علائم عارضه استفاده کند. بهتر است بدانید محققین تا کنون درمان قطعی آندومتریوز را کشف نکرده اند و روش های مذکور به منظور کاهش علائم و رفع موقتی این بیماری کاربرد دارند.

دارو های مسکن

تجویز برخی از دارو های مسکن مانند ناپروکسن به منظور جلوگیری از بروز درد های شدید در نواحی بدن بیمار، نه به عنوان راهی برای درمان

هورمون تراپی

این روش از درد های شدید آندومتریوز می کاهد، زیرا با افزایش یا کاهش ترشح هورمون های زنانه باعث ضخامت بیشتر آندومتر می شود و بعد با خونریزی ریزش پیدا می کند. هورمون درمانی مانند داروهای ضد بارداری از رشد مجدد بافت اندومتریوز جلوگیری میکند.

عمل جراحی

با برداشتن بافت آندومتریوز از طریق عمل جراحی (جراحی با لاپاراسکوپی) در صورتی که رحم و تخمدان ها سالم باقی بمانند می توان بارداری را تجربه کرد.

روش های کمک باروری

انواع درمان باروری از تحریک تخمدان‌ها برای تولید تخمک‌گذاری بیشتر تا لقاح آزمایشگاهی متغیر است. بسیاری از روش های درمان ناباروری برای درمان آندومتریوز هم به کار آمده است، این روش ها برای بارداری مناسب تر از جراحی است. اینکه کدام درمان برای شما مناسب است بستگی به شرایط شخصی شما دارد.

هیستروکتومی

برداشتن رحم و تخمدان ها قطعی ترین روش درمان اندومتریوز است. این روش جراحی در مواردی که اندومتریوز تبدیل به سرطان میشود استفاده می شود اما متاسفانه با شرایط این نوع جراحی دیگر امکان بارداری مجدد وجود ندارد.

سخن پایانی

همانطورکه گفته شد درمان قطعی آندومتریوز ارائه نشده است اما این بدین معنی نیست که بتواند تاثیر منفی بر روی فعالیت های روزمره شما بگذارد و می توانید با راه کار های فوق، اقدام به کنترل و درمان این بیماری کنید. پس با مراجعه به بهترین متخصص زنان در تهران و تشخیصی به موقع می توانید باعث جلوگیری از رشد و پیشرفت این بیماری شوید. در این صورت مدیریت آن نیز کمی راحت تر می شود.